Uit de inleiding blijkt dat we graag lange termijnrisico’s voorkomen. Dit vergt uitleg. Als we hartzieken en vaatzieken willen voorkomen, moeten we gezond en matig te eten en zorgen voor voldoende lichaamsbeweging. Toch stellen we diëten en sporten vaak nog even uit. Dit komt door het conflict tussen de “doener” en de “planner” in ons (Thaler en Shefrin 1981). Het heeft allemaal te maken met zelfcontrole.
Meer veiligheid door eigen verantwoordelijkheid?
Zelfcontrole in de hand houden vereist veel wilskracht. Wilskracht op de korte termijn brengen de meeste mensen nog wel op, maar wilskracht op de lange termijn kan tot wilsuitputting leiden. We vervallen vervolgens in ons oude ritme door weer toe te geven aan (doener)impulsen (Baumeister, Schmeichel en Vohs 2007).
Het logo hierboven is van de campagne Denk Vooruit. De overheid voert deze campagne sinds september 2006. Ze wil de bevolking voorbereiden op een crisis of ramp, met slogans als:
Rampen vallen niet te plannen. Voorbereidingen wel.
Gedragsbeïnvloeding waarbij kortetermijnperspectieven en langetermijnperspectieven worden gecombineerd is erg moeilijk. De overheid wil onze innerlijke planner en onze innerlijke doener activeren. De actie van de planner zit in de voorbereiding en van de doener in de aanschaf van een noodpakket. Een inzichtelijk frame wordt geboden door de constructual level theory (Trope en Liberman 2003). De constructual level theory komt er in het kort op neer dat we ons laten leiden door de haalbaarheid.
Het is niet zo moeilijk om de bevolking een noodpakket te laten aanschaffen. De overheid kan er zelfs toe besluiten om het noodpakket gratis te verschaffen. Wat moeilijk is, is om over te brengen wie er verantwoordelijk is voor de veiligheid. Als het noodpakket wordt aangeschaft en achter een paar dozen in de schuur wordt weggeborgen, dan heeft het noodpakket geen zin. Als het de campagne Denk Vooruit lukt om de focus van de bezitters van een noodpakket op de lange termijn te richten, dan kunnen ze mogelijk ook gedrag op wekken waarmee de burger geholpen is als er een crisis of ramp plaatsvindt (Richard, Van der Pligt en De Vries 1996).